English // Nederlands

Soldaat Sikke Hiemstra

Onderzoek doen naar de mobilisatie en/of (dienstplichtige) soldaten

Onderzoek doen naar de Mobilisatie en/of (dienstplichtige Soldaten)

Introductie:
Het artikel van de maand februari richt zich op het doen van onderzoek naar de mobilisatie en/of (dienstplichtige) soldaten. In dit artikel leg ik stap voor stap uit hoe je dit onderzoek het beste kunt aanpakken en welke bronnen daarbij bruikbaar zijn.

Stap 1: Bepaal je onderzoeksonderwerp

Het is allereerst heel erg belangrijk om uw onderzoeksonderwerp vast te stellen. Misschien wilt u onderzoek doen naar de mobilisatie in een specifieke gemeente of regio, of bent u op zoek naar informatie over een militaire voorouder. Het is belangrijk om vooraf duidelijk vast te stellen, waarop uw onderzoek zich zal richten.

Stap 2: Leg vast wat je al weet

Noteer alles wat u al weet over uw onderzoeksonderwerp. Onderzoekt u bijvoorbeeld een militaire voorouder? Dan kent u misschien zijn regimentsnummer of de plek waar hij gelegerd was. Misschien heeft u verhalen uit die periode gehoord. Schrijf deze informatie puntsgewijs op, zodat u een goed startpunt heeft voor verder onderzoek.

Stap 3. Behulpzame secundaire bronnen

Vervolgens is het belangrijk om secundair bronmateriaal te zoeken dat behulpzaam kan zijn voor uw onderzoek. Dit geeft meer context over de periode en wellicht ontdekt u iets relevants. Secundaire bronnen zijn werken over een (originele) bron. Denk hierbij aan websites, boeken en tijdschriftartikelen. Deze (secundaire) bronnen worden vaak geschreven door lokale, militaire, amateur, regionale en/of nationale historici.

Op basis van uw onderzoeksonderwerp (stap 1) en de informatie die u heeft genoteerd (stap 2), gaat u op zoek naar relevante secundaire bronnen. Stel dat u onderzoek doet naar de mobilisatie in de gemeente Assen. In dat geval is het belangrijk om te achterhalen welke specifieke boeken, websites of tijdschriftartikelen over de mobilisatie in Assen beschikbaar zijn. Daarnaast bestaan er ook algemene bronnen over de mobilisatieperiode die mogelijk bruikbaar zijn. Hieronder worden enkele van deze bronnen gedeeld.

Handige Websites:

Handige Tijdschriften:

Handige Boeken:

Stap 4. Nationaal

Nadat u informatie heeft verworven, is het van belang om ook primair bronmateriaal te raadplegen. Primair bronmateriaal betreft de originele bron zelf.

Op basis van uw onderzoeksonderwerp (stap 1) en de gegevens die u heeft genoteerd (stap 2), gaat u op zoek naar primair bronmateriaal dat nuttig kan zijn voor uw onderzoek. Mogelijk heeft u in het secundair bronmateriaal (stap 3) informatie gevonden die u verder kan helpen bij deze zoektocht.

Er zijn diverse nationale archieven, instellingen, historische projecten en musea waar u meer informatie kunt vinden over uw onderwerp en primair bronmateriaal kunt raadplegen. Daarnaast bieden verschillende websites stappenplannen voor het doen van onderzoek naar militaire voorouders. Hieronder worden enkele van deze bronnen gedeeld:

Stappenplan voor onderzoek naar militaire voorouders:

Handige Archieven:

Musea:

Handige Historische Projecten:

Handige Instellingen:

Stap 5. Provinciaal, Regionaal & Lokaal

Verder is het ook van belang om, op zoek te gaan naar provinciale, regionale en lokale archieven/musea. Daarnaast zijn er in Nederland ook veel lokale historische verenigingen die over primaire bronnen beschikken. Hieronder vindt u enkele links die u mogelijk verder kunnen helpen (al zal een zoekopdracht via Google ook veel resultaten opleveren):

Handige Links:

Stap 6. Experts

Indien uw onderzoek moeizaam gaat dan raad ik u aan uw vraag of probleem voor te leggen in de volgende Facebook groep. Deze groep bestaat uit diverse leden met uitgebreide kennis over het Nederlandse leger vóór 1940, inclusief de mobilisatieperiode (1939-1940). Stel daar gerust uw vraag en mogelijk vindt u het antwoord dat u zoekt.

Facebook Groep: